วิถีชาวน้ำ…วิถีสองแคว (2)
วิถีชาวน้ำ…วิถีสองแคว(2)
เป็นที่ทราบกันดีว่าเมืองสองแควมีแม่น้ำเป็นเส้นเลือดหล่อเลี้ยงบำรุงเมืองมาแต่โบราณ การค้าขายตามเส้นทางน้ำที่เฟื่องฟูก็นำพาผู้คนเข้ามาอยู่อาศัยอย่างหนาแน่น ทั้งเรือนแพในน้ำ โรงเรือน บ้านพัก ตลาด ทั้งชายตลิ่งและริมฝั่ง…
ภาพโดย : Linda De Volder นักท่องเที่ยวชาวฝรั่งเศส
เมื่อบ้านเมืองพัฒนา เศรษฐกิจขยายตัว และประชากรเมืองเพิ่มมากขึ้น ก็มีการขยับขยายกระจายตัวออกไปทำไร่ ทำนา ห่างไกลจากแหล่งน้ำมากขึ้น แต่ถึงอย่างนั้น “ที่ชายตลิ่ง” ก็ยังคงมีความสำคัญอยู่ ทั้งในการเป็นเส้นทางสัญจรขึ้นลง แม่น้ำ เพื่อใช้น้ำอุปโภค บริโภค และแหล่งเพาะปลูกพืช ผัก สร้างที่พัก ที่อยู่อาศัย…
ปัจจุบันชุมชนริมน้ำ คือ “เรือนแพ” ก็ลดน้อยหายไปตามแรงกดดันของการพัฒนา ต่อมาก็เป็น “ชุมชนริมฝั่ง” ที่ขยับขยายไปทางไหนไม่ได้แล้ว ที่ดินริมฝั่งซึ่ง ปรกติน้ำไม่ท่วมถึง บางหลังสร้างที่อยู่อาศัย และทำกินมาตั้งแต่ รุ่นปู่ย่า ตายาย ก็ถูกสงวนเป็นที่หวงห้ามสำหรับสาธารณประโยชน์ แต่ก็น่าแปลกใจ ที่บางแห่งก็ยังสามารถออกเอกสารสิทธิ์ได้เฉย…
ด้วยสภาพทางกายภาพของลำน้ำน่านช่วงสะพานเอกาทศรถ ถึงสะพานสุพรรณกัลยา ค่อนข้างตรง แต่กระแสน้ำเบี่ยงไปทางฝั่งตะวันออกเล็กน้อย ทำให้ฝั่งตะวันตกมีที่งอกริมฝั่งมากกว่า บริเวณไหนมีที่ราบกว้างหน่อยก็ถูกจับจองทำมาหากิน และสร้างอาคารบ้านเรือน…
“ชุมชนริมฝั่งบริเวณวัดจันทร์ตะวันตก” ก็เป็นชุมชนหนึ่งที่สร้างบ้านเรือนอยู่ริมฝั่งมาช้านาน ถ้าถามว่านานแค่ไหน ก็ตอบได้ว่าอย่างน้อยตามที่ประจักษ์กับสายตาตัวเองก็ไม่ต่ำกว่า 50 ปีขึ้นไป แต่จริง ๆ แล้ว นานกว่านั้นแน่นอน แต่นานแค่ไหนไม่อาจบอกได้…
สมัยยังเด็ก บ้านริมฝั่งแถวนั้นเรียกได้ว่ารู้จักหมด เดินเข้าออกแทบทุกหลัง เท่าที่จำได้ ก็ “บ้านลุงขาว” ซ่อมจักรยาน เอารถไปปะย่างบ่อย ๆ “บ้านตาไม้” ขายของ “ตาไม้” จะขี่จักรยานไปซื้อของที่ตลาดทุกเช้า ขากลับ เวลาขี่ผ่านหน้าบ้านผม ท่านก็จะแวะเอาขนมจากตลาดมาฝากให้เป็นประจำ บ้านที่เหลือ นอกนั้นจำชื่อไม่ได้…
ผมค่อนข้างสนิทกับ “ตาไม้” ก็อย่างว่า ท่านเอาขนมมาฝากให้เป็นประจำ ไม่ได้เห็นแก่กินนะ แต่ก็รอทุกเช้า ตาไม้ อายุเท่าไหร่ไม่ทราบ แต่ก็น่าจะใกล้เคียงกับปู่ผม ถ้าตอนนี้ ปู่ยังอยู่ก็ อายุ 110 ปี พอดี ลองคิดเล่น ๆ ว่า ถ้าบ้านหลังที่ตาไม้อยู่สร้างมาตั้งแต่รุ่นพ่อตาไม้ บ้านหลังนั้นจะสร้างมาแลัวสักกี่ปี…
“ชุมชนริมฝั่งวัดจันทร์ตะวันตก” เป็นชุมชนที่อยู่อาศัยมาหลายชั่วอายุคน จะว่าไปบุกรุกที่สาธารณะก็พูดได้ไม่เต็มปาก มาวันนี้หลายคนอยากเห็นพื้นที่ริมฝั่งได้พัฒนา ปรับภูมิทัศน์ให้สวยงามสะอาดตา “บางกลุ่มธุรกิจ” ก็ได้รับผลประโยชน์ “บางกลุ่มก็แตะเบา ๆ” แต่กับชุมชนคนกลุ่มเล็ก ๆ ที่ไร้อำนาจต่อรอง กลับไร้การเหลียวแล และถูกกดดันให้ต้องโยกย้ายจากบ้านเกิด นี่แหละ “บ้านฉัน…วัดจันทร์ตะวันตก”…
สุวัฒน์ หม่นมั่น
#รอบเมืองสองแคว #เรื่องเล่าหนุกๆ #วิถีชาวน้ำ #วิถีสองแคว #ชุมชนริมน้ำวัดจันทร์ตะวันตก
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น